Người Bị Thủy Đậu Nên Kiêng Gì Để Mau Khỏi?

Thủy đậu tuy không phải bệnh ác tính nhưng nếu không biết kiêng khem có thể gây biến chứng nặng. Vậy bệnh thủy đậu kiêng gì để nhanh khỏi và không để lại biến chứng. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để có câu trả lời. 

1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BỆNH THỦY ĐẬU

1.1. Bệnh thủy đậu là gì?

Bệnh thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thủy đậu có tên Varicella Virus gây ra. Loại virus này là tác nhân gây ra bệnh thủy đậu ở trẻ em và bệnh Zona ở người lớn.

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm 2023 tới nay, cả nước đã ghi nhận khoảng 4.000 ca mắc thủy đậu, trong đó tại Hà Nội là trên 1.400 ca mắc (tăng hơn 21 lần so với cùng kỳ 2022).

Tại các tỉnh phía Nam, nhiều bệnh viện cũng cảnh báo số ca mắc thủy đậu đang có chiều hướng gia tăng. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP HCM đã ghi nhận hơn 400 trường hợp đến khám vì mắc thủy đậu, nhiều ca nhập viện do biến chứng nặng.

Hiện bệnh thủy đậu chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị thường tập trung làm giảm nhẹ các triệu chứng và giữ bệnh nhân không bị mất nước. Vì vậy, việc chăm sóc người bệnh thủy đậu đóng một vai trò quan trọng để bệnh nhanh khỏi cũng như hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm. 

1.2. Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh thủy đậu

Khi trưởng thành, người lớn có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu nếu không mắc bệnh thuỷ đậu lúc còn nhỏ hoặc chưa từng tiêm chủng vắc-xin phòng bệnh thuỷ đậu. Những người này sẽ bị chi phối bởi các yếu tố nguy cơ như:

• Sống với trẻ em dưới 12 tuổi chưa được tiêm phòng thuỷ đậu.
• Làm việc trong trường học hoặc chăm sóc trẻ.
• Người chạm vào phát ban của người bị nhiễm thuỷ đậu hoặc bị bệnh zona
• Người chạm vào các vật dụng của người bị nhiễm bệnh như: quần áo, giường ngủ.

1.3. Những nguyên nhân gây bệnh thủy đậu thường gặp

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây trực tiếp qua đường hô hấp như ho khan, hắt xì và lây gián tiếp khi tiếp xúc với nước miếng, dịch tiết, chất lỏng từ mụn nước. 

Vi rút gây bệnh bằng cách xâm nhập vào niêm mạc đường hô hấp trên (miệng, hầu họng) và cũng có thể là đường tiêu hoá, kết mạc mắt nhưng hiếm gặp. Vi rút varicella có thể lây cho những người xung quanh chỉ trong 1 – 2 ngày trước khi người bệnh xuất hiện mụn nước.

Vi rút gây bệnh thủy đậu chỉ ngừng lây khi tất cả các mụn nước đã đóng vảy. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và nhận thấy hầu hết nguyên nhân gây bệnh thủy đậu là do tiếp xúc với người bệnh. 

1.4. Những biến chứng thường gặp ở bệnh thủy đậu

Thủy đậu là bệnh lành tính, chúng vốn sẽ khỏi sau 1 thời gian phát bệnh. Tuy nhiên, bệnh nào cũng sẽ có những biến chứng nguy hiểm nếu không có biện pháp chữa trị đúng cách. Các biến chứng của bệnh thủy đậu gồm:

Nhiễm trùng, gây lở loét các vết mụn nước sau khi vỡ, gây chảy máu bên trong:

Đây là biến chứng thường gặp ở trẻ nhỏ do không kiêng giữ được như dùng tay để gãi ngứa.

Gây viêm não, viêm màng não (xuất hiện sau 1 tuần mọc mụn nước):

Gây viêm não, viêm màng não là biến chứng có thể xảy ra ở cả trẻ nhỏ và người lớn, tuy nhiên người lớn dễ gặp phải biến chứng này hơn. Các triệu chứng đi kèm gồm sốt cao, hôn mê, co giật, rối loạn tri giác, rung giật nhãn cầu. Biến chứng này có thể gây tử vong nếu không chữa trị kịp thời.

Viêm phổi thủy đậu:

Biến chứng này thường xảy ra ở người trưởng thành, vào ngày thứ 3 – 5 sau khi phát bệnh. Biểu hiện như ho nhiều, ho ra máu, khó thở và tức ngực.

Gây viêm thận, viêm cầu thận cấp:

Các triệu chứng của biến chứng này là tiểu ra máu và suy thận

Trẻ có thể bị khuyết tật hoặc tử vong:

Phụ nữ mang thai bị bị thủy đậu, mẹ bầu nếu bị thủy đậu 5 ngày trước khi sinh hoặc 2 ngày sau khi sinh có thể lây nhiễm thủy đậu từ mẹ sang con, bé có thể bị khuyết tật hoặc tử vong.

Gây viêm tai giữa, viêm thanh quản:

Gây viêm tai giữa, viêm thanh quản chính là do các nốt mụn thủy đậu mọc ở khu vực này gây lở loét, nhiễm trùng gây sưng tấy.

1.5. Triệu chứng của thủy đậu qua từng giai đoạn

Bệnh thủy đậu có 4 giai đoạn phát triển, mỗi giai đoạn có dấu hiệu khác nhau. 

Cụ thể:

Giai đoạn ủ bệnh:

Đây là giai đoạn nhiễm virus, thời kỳ virus trong người và phát bệnh. Giai đoạn này kéo dài từ 10 – 20 ngày. Người mắc bệnh lúc này không có bất kỳ dấu hiệu gì, rất khó để nhận biết.

Giai đoạn khởi phát (phát bệnh):

Thời điểm phát bệnh với những triệu chứng như sốt nhẹ, nhức đầu, cơ thể mệt mỏi. Bắt đầu xuất hiện phát ban đỏ với đường kính vài milimet trong 24 – 48 giờ đầu. Một số bệnh nhân còn có hạch sau tai, kèm viêm họng

Giai đoạn toàn phát:

Bệnh nhân bắt đầu sốt cao, chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu và đau cơ. Các nốt ban đỏ bắt đầu có những nốt phỏng nước hình tròn, đường kính từ 1 – 3 mm. Các mụn nước gây ngứa và rát, rất khó chịu.

Những nốt mụn nước này xuất hiện toàn thân, mọc kín trên cơ thể bệnh nhân. Mọc cả vào niêm mạc miệng gây khó khăn trong việc ăn uống. Một số trường hợp bị nhiễm trùng mụn nước sẽ có kích thước lớn hơn, dịch bên trong mụn nước màu đục do chứa mủ.

Giai đoạn hồi phục:

Sau từ 7 – 10 ngày phát bệnh, các mụn nước sẽ tự vỡ ra, khô lại và bong vảy dần hồi phục trở lại. 

2. DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỊ THỦY ĐẬU VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH

2.1. Những thực phẩm người bị thủy đậu nên kiêng và cần bổ sung

Để tránh tăng kích ứng trên da, khiến da khó phục hồi và tăng nguy cơ để lại sẹo người bệnh thủy đậu cần lưu ý chế độ ăn uống và đặc biệt nên kiêng những thực phẩm dưới đây.

Thực phẩm tanh:

Những thực phẩm tanh, nhất là các loại hải sản, có nguy cơ làm tăng kích ứng trên da. 

Thực phẩm và các loại gia vị có tính cay nóng:

Một số thực phẩm và gia vị có tính cay nóng như tỏi, hành, ớt, hạt tiêu, mù tạt, thịt chó… sẽ gây nóng trong người, tăng tiết mồ hôi, tăng nguy cơ viêm nhiễm và tăng triệu chứng ngứa rát da khiến người bệnh vô cùng khó chịu.

Đồ ăn mặn:

Đồ mặn có thể khiến cho cơ thể người bệnh nhanh bị mất nước và tình trạng ngứa ngáy của bệnh nhân sẽ ngày càng nghiêm trọng.

Sữa và các chế phẩm từ sữa:

Nguyên nhân là vì uống sữa có thể làm tăng tiết dịch nhờn trên, tăng nguy cơ viêm nhiễm da.

Ngoài việc kiêng khem trong ăn uống thì người bệnh thủy đậu cũng cần có chế độ ăn phù hợp để cơ thể bớt mệt mỏi và nhanh khỏi bệnh hơn. Theo đó, người bị thủy đậu nên ăn các loại thực phẩm như: rau xanh và các loại trái cây, Các loại cháo, súp, canh, và đặc biệt là bổ sung nhiều nước…

Một số món ăn, thức uống tốt cho người bị thuỷ đậu bạn có thể tham khảo:

Cháo đậu, thịt heo:

Cách thực hiện như sau:

Nguyên liệu: 30g đậu đỏ, 80g gạo tẻ, 50g thịt lợn xay

Gạo vo sạch, đậu ngâm nước rồi cho tất cả các nguyên liệu vào nồi ninh nhừ

Cháo ăn dần khi đói, nên ăn hết trong ngày 

Canh dâu tằm:

Nguyên liệu chính: lá dâu tằm thịt bò, thịt heo hoặc tôm.

Cách chế biến: Lá để nấu canh phải là những đọt non, không bị sâu phá. Khi hái về, lá được vò sơ qua để khi chín sẽ mềm, bùi hơn và tăng thêm hương vị, sau đó mang rửa sạch rồi thái vừa ăn. Sau đó đem nấu với thịt bò, thịt heo hoặc tôm, nêm thêm một ít dầu ăn và hạt nêm. 

Canh rau ngót, thịt hến:

Nguyên liệu chính: Thịt hến 100g, rau ngót 200g.

Cách chế biến: Hến rửa sạch rồi đem luộc. Dùng nước luộc hến nấu canh, cho thịt hến vào, nêm nước mắm vừa ăn rồi cho rau ngót đã rửa sạch, vò sơ vào, đun sôi lại là được. Ăn trong bữa cơm.

Nước kim ngân hoa:

Kim ngân hoa 10g, nước mía 20ml. Nấu với 500ml nước, sôi khoảng 10 phút. Ngày uống một lần, uống liên tục 7 – 10 ngày, để giúp sơ phong thanh nhiệt, hạ sốt.

2.2. Những lưu ý người bị thủy đậu nên nhớ trong sinh hoạt hàng ngày

Nếu người mắc thủy đậu không kiêng đúng cách thì có thể khiến da khó phục hồi và làm tăng nguy cơ để lại sẹo. Ngoài những loại thực phẩm cần kiêng đã được nhắc đến phía trên, người bệnh cần phải lưu ý một số điều sau:

Không nên đến những nơi đông người:

Bệnh thủy đậu có khả năng lây lan nên khi bị bệnh, bạn không nên đến chỗ đông người để tránh lây sang cho người khác và bảo vệ sức khỏe của mình.

Không gãi, chạm vào nốt thủy đậu:

Khi bị thủy đậu, bệnh nhân thường bị ngứa rát, rất khó chịu nhưng không nên gãi để tránh tình trạng vỡ mụn nước trên da khiến bệnh lan sang những vùng da lành và tăng nguy cơ tổn thương, nhiễm trùng. Đồng thời, bệnh nhân cũng nên lựa chọn những bộ đồ rộng rãi, có tính thấm mồ hôi tốt để hạn chế tình trạng ma sát lên da để giảm triệu chứng ngứa.

Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân:

Quần áo và các loại đồ dùng cá nhân của người bệnh cần được giặt riêng, giặt kỹ và phơi khô dưới ánh nắng mặt trời. Người bệnh không nên dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác để tránh lây nhiễm bệnh.

Không cần kiêng nước và gió quạt:

Khi cơ thể không được vệ sinh sạch sẽ, những nốt phỏng nước có nguy cơ gây nhiễm trùng và khiến bệnh ngày càng lâu khỏi. Do đó, bệnh nhân cần được vệ sinh sạch sẽ trong thời gian bị bệnh và chỉ cần lưu ý không tắm gội quá lâu để tránh bị nhiễm lạnh.

2.3. Các biện pháp phòng tránh bệnh thủy đậu

Thủy đậu là căn bệnh lây lan, truyền nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp và qua đường hô hấp. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả và an toàn đó là thực hiện tiêm phòng vacxin phòng ngừa thủy đậu. Đặc biệt là đối với những người chưa từng bị thủy đậu hoặc trẻ nhỏ và phụ nữ có kế hoạch mang thai cần tiêm phòng để bảo vệ sức khỏe. 

Theo thống kê, có hơn 90% người tiêm vắc xin thủy đậu đã phòng tránh được bệnh. Vì thế hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và người thân trong gia đình bằng cách tiêm vắc xin ngừa thủy đậu.

Ngoài tiêm vacxin để chủ động phòng tránh bệnh Thủy đậu, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện một số biện pháp sau:

• Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh để phòng tránh lây lan.
• Những trường hợp mắc bệnh Thuỷ đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7 đến 10 ngày từ lúc khi bắt đầu phát hiện bệnh để tránh lây lan cho những người xung quanh.
• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
• Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, trường học, vật dụng sinh hoạt bằng các chất sát khuẩn thông thường.

Lời kết

Qua những hướng dẫn trên, hy vọng bạn đã có đầy đủ những thông tin quan trọng về vấn đề “thủy đậu kiêng gì” để nhanh chóng đối phó với căn bệnh này và ngăn ngừa các nốt sẹo không mong muốn. 

Nguồn tham khảo: 

1. https://vnvc.vn/benh-thuy-dau-nen-kieng-gi-boi-gi-cho-nhanh-khoi/

2. https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/nguoi-bi-thuy-dau-kieng-gi-de-nhanh-khoi-benh/

3. https://medlatec.vn/tin-tuc/thuy-dau-kieng-gi-va-dieu-tri-nhu-the-nao-de-benh-nhanh-khoi-s195-n21256