Bệnh Herpes truyền nhiễm và cách chăm sóc sức khỏe không phải ai cũng biết

1. Thông tin quan trọng về bệnh Herpes bạn cần biết

1.1. Herpes là gì?

Herpes simplex là một loại virus truyền nhiễm lây lan qua tiếp xúc với da hoặc lây truyền qua đường tình dục HSV-1 hoặc HSV-2, một loại virus tương ứng gây ra mụn rộp miệng hoặc mụn rộp sinh dục. 

Chúng gây ngứa, phồng rộp, lở loét, đau rát và sốt, mặc dù một số người có thể không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh. Loại virus truyền nhiễm này không thể chữa khỏi nhưng có thể làm giảm các triệu chứng bằng thuốc. Những người bị nhiễm herpes simplex có thể tái phát khi khả năng miễn dịch của họ thấp.

1.2. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh Herpes 

Herpes là một loại virus gây bệnh truyền nhiễm thông thường, có thể ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em. Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh herpes đó là:

Người quan hệ tình dục không an toàn

HSV-2 thường liên quan đến bệnh lây truyền qua đường tình dục. Do đó, những người thường xuyên thay đổi đối tác tình dục hoặc không sử dụng bảo vệ khi quan hệ tình dục có thể có nguy cơ cao.

Người có nhiều đối tác tình dục

Người có nhiều đối tác tình dục tăng khả năng tiếp xúc với người mang virus herpes và do đó có nguy cơ cao hơn.

Người có tiếp xúc với người mắc herpes

Tiếp xúc với người mắc herpes, đặc biệt là khi có tiếp xúc với những vùng da nơi có tổn thương (ví dụ như nơi có mụn nước), có thể tăng nguy cơ lây nhiễm.

Phụ nữ mang thai

Nếu một phụ nữ mang thai mắc herpes và có biểu hiện nhiễm virus trong giai đoạn cuối thai kỳ, có thể có nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi trong quá trình sinh.

Người có hệ miễn dịch suy giảm

Những người có hệ miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như những người mắc HIV/AIDS hoặc đang trong quá trình điều trị bằng thuốc chống miễn dịch, có nguy cơ cao hơn mắc herpes và có thể phải đối mặt với các biến chứng nặng hơn.

Người mới tiếp xúc với virus

Những người chưa từng mắc herpes trước đây và chưa được tiêm phòng có thể dễ bị nhiễm khi tiếp xúc với virus này.

1.3. Nguyên nhân gây ra Herpes

Có hai loại herpes simplex gây tổn thương ở các vùng cơ thể khác nhau.

Virus Herpes simplex loại I: HSV-1 gây ra vết loét lạnh hoặc mụn nước trong suốt trên miệng, mặt, khoang mũi hoặc bất kỳ phần da nào phía trên rốn. Mụn rộp ở miệng là do tiếp xúc với chất tiết của người bị nhiễm HSV-1, chẳng hạn như nước bọt gây ra vết loét lạnh, mụn nước trong, phát ban và đau rát.

Virus herpes simplex loại II: HSV-2 thường lây truyền qua quan hệ tình dục với người bị nhiễm virus HSV-2, gây ngứa, kích ứng, nổi mụn nước trong, đau vùng dương vật ở nam hoặc vùng kín ở nữ.

Các phương thức nhiễm herpes simplex

Virus HSV-1:

Hôn nhau

Tiếp xúc với da gần miệng của người bị herpes simplex

Dùng chung dụng cụ ăn uống hoặc đồ vật với người bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như ly, ống hút, son môi và dao cạo râu

Nhận quan hệ tình dục bằng miệng từ người bị nhiễm HSV; virus có thể lây lan sang bộ phận sinh dục.

Virus HSV-2:

Quan hệ tình dục không đeo bao cao su, dù là quan hệ dương vật-âm đạo, dương vật-hậu môn hay âm đạo-âm đạo.

Cho hoặc nhận quan hệ tình dục bằng miệng từ người bị nhiễm bệnh.

Tiếp xúc da kề da với người bị nhiễm bệnh, ngay cả khi không xuất tinh

Nhiễm trùng từ vết thương hở hoặc vết phồng rộp bị nhiễm trùng, bao gồm cả người mẹ đang cho con bú bị nhiễm bệnh.

Lây truyền từ mẹ sang con xảy ra khi người mẹ bị nhiễm bệnh khi mang thai sinh con.

Lây nhiễm do dùng chung đồ chơi tình dục với người bị nhiễm bệnh.

1.4. Các triệu chứng của bệnh herpes simplex là gì?

Các triệu chứng của bệnh herpes simplex bắt đầu bằng cảm giác ngứa ngáy không thể chịu nổi ở vị trí bị nhiễm HSV và tiến triển thành vết phồng rộp chứa dịch, bị viêm và đau ở phần gốc của vết ban đỏ sưng tấy của vết loét lạnh.

Triệu chứng có thể kéo dài từ vài ngày đến 1-2 tuần, truyền sang người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp.

Các mụn nước trong sẽ vỡ ra, rỉ nước và chảy máu, cuối cùng hình thành vảy khi vết thương lành lại. Herpes là một bệnh truyền nhiễm không thể chữa khỏi. Các triệu chứng có thể đến rồi đi và có khả năng xuất hiện trở lại.

Sau khi các triệu chứng thuyên giảm, virus HSV vẫn bám và ẩn náu trong vùng hạch thần kinh khắp cơ thể, không gây ra triệu chứng nào cho đến khi khả năng miễn dịch của cơ thể suy yếu; và các triệu chứng herpes simplex sẽ tái diễn.

Các triệu chứng bao gồm những điều sau đây:

Các cụm vết loét lạnh hoặc mụn nước trong suốt phát triển trên môi, lưỡi, mặt hoặc bộ phận sinh dục.

Ngứa, kích ứng và đau rát ở vùng sinh dục hoặc hậu môn.

Chứng khó giao hợp (đau rát ở âm đạo khi quan hệ tình dục)

Cảm giác ngứa ran và nóng rát.

Sốt, nhức đầu, đau cơ và có thể sưng hạch bạch huyết.

Đi tiểu nóng rát.

Dịch tiết âm đạo có mùi giống amin (ở phụ nữ)

Cơ quan sinh dục sưng đỏ

Các yếu tố có thể gây tái phát herpes simplex bao gồm:

Khả năng miễn dịch cơ thể thấp

Nghỉ ngơi không đầy đủ

Nhiễm virus khác hoặc sốt cao.

Dùng thuốc ức chế miễn dịch như steroid

Sự thay đổi của nội tiết tố trong thời kỳ kinh nguyệt.

Phẫu thuật ảnh hưởng đến dây thần kinh

Thời tiết nắng nóng, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Suy dinh dưỡng

1.5. Những biến chứng thường gặp ở bệnh Herpes

Biến chứng của mụn rộp miệng và sinh dục là sự lây lan của nhiễm trùng sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như:

Nhiễm trùng mắt có thể làm giảm thị lực.

Nhiễm trùng não có thể gây viêm não.

Nhiễm trùng mẹ khi mang thai, nguy cơ cao nhiễm trùng thai nhi trong tử cung.

2. Chăm sóc sức khỏe chủ động cho người bị bệnh Herpes bạn biết chưa?

2.1. Chế độ dinh dưỡng chủ động cho người bị bệnh Herpes 

Chế độ dinh dưỡng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình điều trị và kiểm soát biến chứng của bệnh Herpes. Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ dinh dưỡng chủ động cho những người bị bệnh Herpes:

Tăng cường hệ miễn dịch

Ăn uống giàu vitamin và khoáng chất có thể hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Rau củ, quả, hạt ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu vitamin C, D, và kẽm là những lựa chọn tốt.

Kiểm soát lượng arginine

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng amino acid arginine có thể kích thích sự tái phát của virus herpes. Do đó, giảm tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều arginine như chocolate, đậu nành, hạt hạch, các loại hạt có thể giúp kiểm soát tình trạng.

Tăng cường lysine

Lysine là một amino acid có thể giảm sự hoạt động của arginine. Việc tăng cường lysine trong chế độ ăn hàng ngày có thể giúp kiểm soát herpes. Thực phẩm giàu lysine bao gồm thịt gia cầm, cá hồi, thịt bò, sữa, và các loại rau có lá xanh.

Đảm bảo cân nặng lành mạnh

Duy trì cân nặng lành mạnh có thể hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe khác.

Uống nhiều nước

Việc duy trì cơ thể được cung cấp đủ nước giúp hỗ trợ quá trình trung hòa chất độc hại và duy trì sức khỏe tổng thể.

Tránh thức ăn chua, cay, gia vị

Một số người mắc herpes có thể phản ứng với thức ăn chua, cay, gia vị. Việc hạn chế những thực phẩm này có thể giúp giảm triệu chứng.

5 món ăn dành cho người bệnh Herpes

Salad với rau xanh và cá hồi

Nguyên liệu:

Rau xanh như rau diếp, rau cải, rau xà lách.

Cá hồi tươi hoặc nước sốt cá hồi.

Nước sốt vinaigrette chế biến từ dầu olive, giấm táo, một ít mật ong, muối, và tiêu.

Cách chế biến:

Nước sốt cá hồi có chứa axit béo omega-3, có thể giúp kiểm soát virus herpes. Hãy tạo một chiếc salad màu sắc đa dạng và giàu dinh dưỡng.

Gà nướng với rau củ quả

Nguyên liệu:

Đùi gà không da.

Rau củ quả như cà rốt, khoai tây, cà chua.

Dầu olive, thì là, hành tỏi, muối, tiêu.

Cách chế biến:

Nướng gà và rau củ quả với một ít dầu olive và gia vị. Thêm thì là và hành tỏi để tăng hương vị.

Canh rau củ

Nguyên liệu:

Rau củ như cà rốt, bắp cải, bí ngô.

Gà hoặc nước dùng rau củ.

Gia vị như muối, tiêu, thì là.

Cách chế biến:

Hầm rau củ trong nước dùng với gia vị cho một bữa ăn nhẹ và giàu vitamin.

Cá trắm hấp với gừng và nước mắm

Nguyên liệu:

Cá trắm hoặc cá biển khác.

Gừng tươi bào nhuyễn, nước mắm, mật ong.

Rau sống như rau xà lách, cà chua.

Cách chế biến:

Hấp cá với gia vị gừng, nước mắm, mật ong. Thêm rau sống để tạo độ tươi ngon và giàu chất xơ.

Sữa chua quả mâm xôi và hạt chia

Nguyên liệu:

Sữa chua không đường.

Quả mâm xôi hoặc các loại quả khác.

Hạt chia.

Cách chế biến:

Trộn sữa chua với quả mâm xôi và hạt chia. Sữa chua cung cấp lysine, một amino acid có thể giúp kiểm soát herpes.

2.2. Chăm sóc sức khỏe chủ động cho người bệnh Herpes bằng chế độ sinh hoạt

Đối với bệnh Herpes, người mắc bệnh có thể chăm sóc chủ động bằng cách:

Chăm sóc bản thân khi có triệu chứng

Khi xuất hiện triệu chứng như mụn nước, ngứa, hoặc đau, hạn chế tiếp xúc với vùng bị ảnh hưởng, giữ vùng đó khô và sạch sẽ. Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để tránh cọ xát.

Thông báo cho nửa kia

Nếu bạn mắc herpes, quan trọng để thông báo cho nửa kia của bạn. Họ có thể quyết định liệu pháp bảo vệ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa.

Sử dụng thuốc theo hướng dẫn

Nếu đã được bác sĩ kê đơn thuốc chống herpes, hãy sử dụng chúng theo hướng dẫn. Việc này có thể giúp kiểm soát và giảm tần suất cơn tái phát.

Tránh quan hệ tình dục khi có triệu chứng

Tránh quan hệ tình dục khi bạn hoặc đối tác có triệu chứng herpes. Sử dụng bảo vệ như bao cao su có thể giảm nguy cơ lây truyền.

Thực hiện kiểm tra định kỳ

Thực hiện kiểm tra định kỳ theo đề nghị của bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe và điều trị kịp thời.

Tránh chia sẻ vật dụng cá nhân

Tránh chia sẻ vật dụng cá nhân như dao cạo, khăn tắm, và bàn chải đánh răng để ngăn chặn lây truyền virus.

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục, ngủ đủ giấc. Bởi sức khỏe tổng thể góp phần tạo nên một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, giúp cơ thể bạn phản ứng với các đợt tái phát.

2.3. Một số biện pháp phòng ngừa giúp bạn chủ động phòng tránh bệnh bệnh Herpes

Cách tốt nhất để ngăn ngừa herpes simplex là giảm thiểu và tránh các hành vi nguy cơ có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc mang mầm bệnh cho người khác, chẳng hạn như:

Sử dụng bảo vệ khi quan hệ tình dục

Sử dụng bảo vệ như bao cao su khi có quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm virus herpes, đặc biệt là hsv-2.

Tránh tiếp xúc với vùng da có tổn thương

Hạn chế tiếp xúc với vùng da có tổn thương trên cơ thể, đặc biệt là khi có mụn nước hoặc vết thương. 

Kiểm soát stress

Thực hành kỹ thuật quản lý stress như thiền, yoga, hoặc tập thể dục để giảm stress, một yếu tố có thể kích thích tái phát của virus herpes.

Chăm sóc sức khỏe toàn diện

Duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn cân đối, đủ giấc ngủ, và tập thể dục có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh

Tránh tiếp xúc với người mắc herpes khi họ có triệu chứng nổi mụn để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Sử dụng khẩu trang

Nếu bạn hoặc người khác có triệu chứng của herpes, sử dụng bảo vệ khẩu trang để giảm nguy cơ lây truyền virus qua không khí.

Thực hiện điều trị khi có triệu chứng

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của herpes, thăm bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Hạn chế tiếp xúc với mắt và miệng

Tránh chạm vào mắt hoặc miệng nếu bạn có tiếp xúc với vùng da có tổn thương hoặc nếu có người xung quanh mắc herpes. Vệ sinh cơ thể sạch sẽ.

Trong khi herpes có thể mang đến những thách thức, sự chủ động trong việc phòng ngừa và quản lý có thể giảm bớt tác động tiêu cực của nó đối với cuộc sống. Thông qua việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, duy trì lối sống lành mạnh, tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế, chúng ta có thể hướng tới một tương lai hạnh phúc.

NGUỒN THAM KHẢO

https://www.medparkhospital.com/en-US/disease-and-treatment/herpes-simplex#:~:text=Herpes%20simplex-,Herpes%20simplex%20is%20an%20infectious%20virus%20spread%20through%20skin%20contact,or%20symptoms%20of%20the%20disease.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/151739#genital-herpes